Fascinace skutečností : hyperrealismus v české malbě = Fascination with reality : hyperrealism in Czech painting
/ Barbora Kundračíková ed. ; texty Jana Geržová, Gordon Graham, Kenneth G. Hay, Jan Křiž, Barbora Kundračíková, Michal Ožibko, Martina Vitková ; překlad Hana Havlíčková, Tomáš Havlíček, Adéla Horáková, Magdalena Krejčí, Tereza Kunešová, Gabriela Matulová.
-
Vydání první.
-
Olomouc : Muzeum umění Olomouc, 2017.
-
282, [2] strony : ilustracje ; 29 cm.
Dvojjazyčný katalog ke stejnojmenné olomoucké výstvě maleb, která vůbec poprvé v úplnosti mapuje hyperrealismus v českém kontextu. S kořeny v šedesátých letech dvacátého století a s oporou v euro-americké vizuální tradici má hyperrealismus pověst revolucionáře na baštách dokonale mimetické, radikálně realistické malby. Jako takový je jedním z mála skutečně dráždivých elementů současného světa umění. Je totiž přímo spojen s revoltou vůči dobově progresivním uměleckým tendencím, na straně jedné neo-avantgardním variantám abstraktního expresionismu, minimalismu, konceptualismu či umění instalace, na straně druhé více či méně angažovanému realismu. Jeho zaměření, na rozdíl od pop-artu vůči obrazu naladěné pozitivně, bylo od počátku strategicky spojeno s fotografií a technickým viděním jako takovým, jehož však nejen využívá, ale také je problematizuje. Hyperrealismus, oponující, avantgardou však také dobře poučený, se záměrně pohybuje na hranicích realismu, naturalismu, iluzionismu a verismu. Nelze jej chápat jako vizuální hru, projekci idealizovaného světa, ani výsledek prosté artistní snahy – zosobňuje zcela elementární zájem o to, co reálně existuje, fascinaci tím, co je viděno. Je soustředěním se na věc, ne způsob, jakým je nahlížena; na detail, ne kontext; na vzhled, o nějž opírá vlastní expresi věci, ne její vnitřní vlastnosti – a tomuto záměru také vše podřizuje. Díky své zjevné schopnosti sublimovat potřebné a zbývající zavrhnout, stát jaksi „nad systémem“, se hyperrealismus zdá být symptomem své doby – konzumerismu druhé poloviny dvacátého století, současné kultury obrazu a post-pravdy. Jakoby byl spíše tendencí, než pozitivisticky definovatelným uměleckým stylem, snahou odpovědět na zásadní výzvy moderní kultury – mj. romantismus, fotografii a konceptuální umění – tím, že tomu, co hypertrofuje, nastaví zrcadlo. Proto také jakoby mu přináležela spíše filosofická, sociologická či obecně kulturologická analýza.
Dwujęzyczny katalog do wystawy malarstwa o tej samej nazwie w Ołomuńcu, która po raz pierwszy w pełni odwzorowuje hiperrealizm w kontekście czeskim. Mający swoje korzenie w latach 60. XX wieku i zakorzeniony w euroamerykańskiej tradycji wizualnej, hiperrealizm ma opinię rewolucyjnego w bastionach malarstwa idealnie mimetycznego, radykalnie realistycznego. Jako taka jest to jeden z niewielu prawdziwie prowokacyjnych elementów współczesnego świata sztuki. Łączy się ona bezpośrednio z buntem przeciwko postępowym tendencjom artystycznym epoki, z jednej strony neoawangardowym odmianom ekspresjonizmu abstrakcyjnego, minimalizmu, konceptualizmu czy sztuki instalacji, z drugiej zaś – mniej lub bardziej zaangażowanemu realizmowi. . W przeciwieństwie do pop-artu, który był pozytywnie nastawiony do obrazów, jego zainteresowania były od początku strategicznie powiązane z fotografią i wizją techniczną jako taką, którą nie tylko wykorzystuje, ale także problematyzuje. Hiperrealizm, sprzeciwiający się awangardzie, ale też przez nią dobrze ukształtowany, świadomie porusza się na granicy realizmu, naturalizmu, iluzjonizmu i weryzmu. Nie można jej rozumieć jako gry wizualnej, projekcji zidealizowanego świata czy też wyniku prostego wysiłku artystycznego – jest to uosobienie zupełnie elementarnego zainteresowania tym, co istnieje naprawdę, fascynacji tym, co widać. Ważne jest skupienie się na rzeczy, a nie na sposobie jej postrzegania; na szczegółach, nie na kontekście; na wyglądzie, na którym opiera rzeczywisty wyraz rzeczy, nie zaś na jej wewnętrznych właściwościach – i również temu zamiarowi wszystko podporządkowuje. Hiperrealizm, ze swoją widoczną zdolnością do sublimacji tego, co konieczne, i odrzucania reszty, do pewnego rodzaju „wznoszenia się ponad system”, wydaje się być symptomem swojej epoki – konsumpcjonizmu drugiej połowy XX wieku, współczesnej kultury obrazu i postprawda. Wyglądało to tak, jakby była to raczej tendencja niż pozytywistycznie definiowalny styl artystyczny, próba odpowiedzi na fundamentalne wyzwania współczesnej kultury – w tym romantyzmu, fotografii i sztuki konceptualnej – poprzez przyłożenie lustra do tego, co ona przerysowuje. Dlatego wydaje się, że bardziej nadaje się do analizy filozoficznej, socjologicznej lub ogólnie kulturowej.
A bilingual catalogue for the eponymous Olomouc exhibition of paintings, which for the first time ever fully maps hyperrealism in the Czech context. With its roots in the 1960s and its support in the Euro-American visual tradition, hyperrealism has a reputation as a revolutionary on the bastions of perfectly mimetic, radically realistic painting. As such, it is one of the few truly provocative elements of the contemporary art world. It is directly linked to the revolt against the progressive artistic tendencies of the time, on the one hand neo-avant-garde variants of abstract expressionism, minimalism, conceptualism or installation art, on the other hand more or less committed realism. Its focus, unlike pop art, which was positively attuned to the image, was from the beginning strategically linked to photography and technical vision as such, which it not only uses, but also problematizes. Hyperrealism, opposing, but also well-informed by the avant-garde, deliberately moves on the borders of realism, naturalism, illusionism and verism. It cannot be understood as a visual game, a projection of an idealized world, nor the result of a simple artistic endeavor – it personifies a completely elementary interest in what really exists, a fascination with what is seen. It is a focus on the thing, not the way it is viewed; on the detail, not the context; on the appearance on which the thing’s own expression is based, not its inner qualities – and it also subordinates everything to this intention. Thanks to its obvious ability to sublimate the necessary and discard the rest, to stand somehow “above the system”, hyperrealism seems to be a symptom of its time – the consumerism of the second half of the twentieth century, the contemporary culture of the image and post-truth. As if it were more of a tendency than a positivistically definable artistic style, an attempt to respond to the fundamental challenges of modern culture – including romanticism, photography and conceptual art – by holding up a mirror to what it hypertrophies. Therefore, it also seems to be more suited to philosophical, sociological or generally cultural analysis.
1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.
